Choroba Dupuytrena – metody leczenia | Ortopeda Kalisz
Choroba Dupuytrena, znana również jako przykurcz Dupuytrena, to przewlekłe schorzenie dotyczące tkanki łącznej dłoni, które prowadzi do stopniowego zgrubienia i skrócenia powięzi dłoniowej. W miarę rozwoju choroby dochodzi do przykurczu palców, najczęściej małego palca i palca serdecznego, co utrudnia normalne funkcjonowanie ręki. Choroba ta najczęściej dotyka mężczyzn po 50. roku życia i może występować obustronnie. Poniżej przedstawiam przegląd metod leczenia, które są stosowane w zależności od stopnia zaawansowania choroby oraz objawów pacjenta.
Leczenie zachowawcze
W początkowych stadiach choroby, kiedy przykurcz palców nie jest jeszcze zaawansowany, stosuje się głównie metody zachowawcze. Celem tych terapii jest spowolnienie postępu choroby i minimalizacja objawów bólowych.
1. Fizjoterapia i ćwiczenia
Fizjoterapia może być stosowana w początkowej fazie choroby, aby utrzymać elastyczność dłoni i spowolnić rozwój przykurczu. Ćwiczenia rozciągające są kluczowe w zachowaniu ruchomości palców. W ramach terapii pacjenci mogą wykonywać różnorodne ćwiczenia mobilizujące, takie jak rozciąganie i zginanie palców oraz ćwiczenia poprawiające siłę chwytu. Chociaż fizjoterapia nie zatrzyma postępu choroby, może pomóc w opóźnieniu bardziej inwazyjnych metod leczenia.
2. Ortezy i szyny
W niektórych przypadkach stosuje się ortezy lub szyny, które pomagają utrzymać palce w bardziej wyprostowanej pozycji, zwłaszcza podczas snu. Mają one na celu zmniejszenie przykurczu i utrzymanie funkcji ręki. Ortezy mogą być pomocne we wczesnych stadiach choroby, kiedy przykurcz palców nie jest jeszcze znaczący.
Leczenie inwazyjne
W bardziej zaawansowanych przypadkach, kiedy choroba powoduje znaczny przykurcz palców i ogranicza codzienne funkcjonowanie, konieczne są bardziej inwazyjne metody leczenia. Obejmują one różne techniki, od iniekcji enzymatycznych po zabiegi chirurgiczne.
1. Zastrzyki z kolagenazy
Jedną z nowoczesnych metod leczenia choroby Dupuytrena są zastrzyki z kolagenazy, czyli enzymu, który rozpuszcza nadmiar tkanki włóknistej odpowiedzialnej za przykurcz. Preparat ten wstrzykuje się bezpośrednio w zgrubienia (guzki i pasma) na dłoni. Po około 24–48 godzinach od iniekcji wykonuje się zabieg ręcznego prostowania palca, aby złamać zgrubiałe pasma tkanki.
Zastrzyki z kolagenazy są mało inwazyjną metodą i często mogą być wykonywane w warunkach ambulatoryjnych. Skuteczność tej metody jest wysoka, jednak istnieje ryzyko nawrotów, a pacjent może odczuwać ból lub obrzęk po zabiegu.
2. Fasciotomia igłowa (Needle Aponeurotomy)
Fasciotomia igłowa, znana także jako aponeurotomia igłowa, to kolejna mało inwazyjna metoda leczenia przykurczu Dupuytrena. Polega ona na wprowadzeniu cienkiej igły pod skórę w celu przecięcia zgrubiałych pasm tkanki włóknistej. Zabieg ten wykonywany jest najczęściej w znieczuleniu miejscowym i pozwala na szybki powrót do codziennych czynności.
Zaletą fasciotomii igłowej jest krótki czas zabiegu oraz brak konieczności nacinania skóry, co minimalizuje blizny. Podobnie jak w przypadku kolagenazy, istnieje jednak ryzyko nawrotów choroby, ponieważ zabieg ten usuwa tylko objawy, a nie przyczynę problemu.
3. Zabieg chirurgiczny (fasciektomia)
Fasciektomia to klasyczna metoda leczenia, stosowana w zaawansowanych stadiach choroby Dupuytrena, kiedy przykurcz jest już znaczny i uniemożliwia normalne funkcjonowanie dłoni. Podczas zabiegu chirurgicznego lekarz usuwa zgrubiałą tkankę włóknistą (powięź), która powoduje przykurcz palców.
Istnieje kilka rodzajów fasciektomii, od mniej inwazyjnej, tzw. częściowej fasciektomii, w której usuwa się tylko fragment powięzi, po bardziej rozległe operacje, w których usuwa się większe obszary tkanki. Po zabiegu konieczna jest rehabilitacja, aby przywrócić pełną ruchomość dłoni.
Chirurgia daje długotrwałe rezultaty, jednak jak w przypadku każdej operacji, istnieje ryzyko powikłań, takich jak infekcje, bliznowacenie, a także trudności z pełnym przywróceniem funkcji ręki. Ponadto, nawet po operacji, choroba może nawracać.
Nowoczesne terapie eksperymentalne
W ostatnich latach trwają badania nad nowymi metodami leczenia choroby Dupuytrena, które mają na celu lepsze kontrolowanie procesu chorobowego oraz zminimalizowanie nawrotów. Niektóre z tych metod obejmują terapie biologiczne oraz leki mające na celu zahamowanie procesów prowadzących do tworzenia zgrubień w tkance łącznej.
1. Terapie biologiczne
Badania nad lekami biologicznymi mają na celu zahamowanie nadmiernej aktywności fibroblastów, czyli komórek odpowiedzialnych za tworzenie zgrubień w powięzi dłoni. Choć są to wciąż terapie w fazie badań, dają nadzieję na bardziej skuteczne leczenie tej przewlekłej choroby.
2. Radioterapia
W niektórych krajach stosuje się również radioterapię, która polega na naświetlaniu obszarów objętych chorobą niskimi dawkami promieniowania. Metoda ta ma na celu zahamowanie postępu choroby i zmniejszenie zgrubień powięziowych. Jest stosowana głównie we wczesnych stadiach choroby, gdy zmiany nie są jeszcze bardzo zaawansowane.
Podsumowanie
Choroba Dupuytrena to schorzenie, które może znacząco wpłynąć na jakość życia pacjentów, ograniczając funkcjonowanie dłoni i powodując trwałe przykurcze palców. Wybór metody leczenia zależy przede wszystkim od stopnia zaawansowania choroby oraz preferencji pacjenta. W początkowych stadiach zaleca się leczenie zachowawcze, takie jak fizjoterapia i stosowanie ortez, podczas gdy w bardziej zaawansowanych przypadkach konieczne mogą być zabiegi inwazyjne, takie jak fasciotomia igłowa, zastrzyki z kolagenazy czy operacyjna fasciektomia.
Nowoczesne terapie, takie jak zastrzyki z kolagenazy i fasciotomia igłowa, oferują mniej inwazyjne alternatywy dla chirurgii, ale ich skuteczność może być ograniczona przez ryzyko nawrotów. Chirurgia natomiast daje bardziej trwałe rezultaty, choć wiąże się z dłuższym czasem rehabilitacji. Ostateczny wybór metody leczenia powinien być dokonany po konsultacji z lekarzem specjalistą, który oceni stopień zaawansowania choroby i przedstawi najlepsze możliwe rozwiązanie.