Choroba Dupuytrena – kompleksowy przewodnik leczenia i diagnostyki

Czym jest choroba Dupuytrena?

Choroba Dupuytrena, znana również jako przykurcz Dupuytrena, to przewlekłe schorzenie tkanki łącznej dłoni, które prowadzi do zgrubienia i skrócenia powięzi dłoniowej. W zaawansowanych przypadkach dochodzi do trwałego zgięcia palców, co znacznie utrudnia codzienne funkcjonowanie. Najczęściej choroba dotyczy palców serdecznego i małego, choć może obejmować także inne palce.

Schorzenie to występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet, a ryzyko jego rozwoju wzrasta wraz z wiekiem. Choroba ma podłoże genetyczne i częściej występuje w populacjach pochodzenia europejskiego. Chociaż jej przyczyna nie jest w pełni poznana, czynniki ryzyka obejmują palenie tytoniu, cukrzycę oraz przewlekłe spożywanie alkoholu.

Objawy choroby Dupuytrena

Choroba Dupuytrena rozwija się powoli i początkowo może być niezauważalna. Pierwszym objawem jest zazwyczaj pojawienie się twardych guzków na wewnętrznej stronie dłoni, które nie są bolesne, ale mogą być wyczuwalne podczas dotyku. W miarę postępu choroby guzki łączą się w pasma włókniste, co prowadzi do zginania palców w kierunku dłoni.

Zaawansowany przykurcz powoduje trudności w prostowaniu palców, co znacząco ogranicza funkcjonalność ręki. Pacjenci zgłaszają problemy z wykonywaniem codziennych czynności, takich jak chwytanie przedmiotów, pisanie czy higiena osobista. Objawy są zwykle jednostronne, choć choroba może dotyczyć obu rąk.

Diagnostyka choroby Dupuytrena

Rozpoznanie choroby Dupuytrena opiera się na wywiadzie medycznym oraz badaniu fizykalnym dłoni. Lekarz ocenia obecność zgrubień, guzków oraz pasm włóknistych w powięzi dłoniowej. Kluczowym elementem diagnostyki jest test prostowania palców – w zaawansowanych przypadkach pacjent nie jest w stanie wyprostować palców w pełni.

W diagnostyce różnicowej należy wykluczyć inne schorzenia, takie jak artroza, zapalenie stawów czy urazy mechaniczne dłoni. Badania obrazowe, takie jak ultrasonografia czy rezonans magnetyczny, są rzadko stosowane, ale mogą być pomocne w ocenie zaawansowania zmian włóknistych i planowaniu leczenia chirurgicznego.

Etapy leczenia choroby Dupuytrena

Leczenie choroby Dupuytrena zależy od stopnia zaawansowania schorzenia oraz wpływu objawów na codzienne życie pacjenta. W początkowych stadiach możliwe jest zastosowanie terapii zachowawczej, natomiast w bardziej zaawansowanych przypadkach konieczne jest leczenie inwazyjne.

1. Obserwacja i monitorowanie

W początkowych stadiach choroby, gdy objawy są łagodne i nie wpływają na funkcjonalność ręki, zaleca się regularne monitorowanie stanu dłoni. Pacjenci powinni unikać czynników ryzyka, takich jak palenie papierosów czy nadmierne obciążanie dłoni, aby spowolnić postęp schorzenia. W tym okresie nie ma potrzeby stosowania inwazyjnych metod leczenia.

2. Iniekcje kolagenazy

Jednym z nowoczesnych podejść do leczenia choroby Dupuytrena jest stosowanie iniekcji enzymatycznych, takich jak kolagenaza Clostridium histolyticum. Preparat ten rozkłada włókniste pasma w powięzi dłoniowej, co umożliwia przywrócenie pełnej ruchomości palców. Procedura jest mało inwazyjna i przeprowadzana w warunkach ambulatoryjnych.

Po podaniu leku lekarz wykonuje manipulację ręką, aby rozciągnąć włókniste struktury i przywrócić ich elastyczność. Iniekcje są skuteczne w średnio zaawansowanych stadiach choroby i mogą być alternatywą dla zabiegu chirurgicznego.

3. Terapia fizykalna i rehabilitacja

Fizjoterapia odgrywa kluczową rolę w poprawie ruchomości dłoni oraz zapobieganiu nawrotom choroby. Ćwiczenia rozciągające i wzmacniające mięśnie dłoni pomagają w utrzymaniu pełnej funkcjonalności kończyny. Dodatkowo stosowanie ortez lub szyn nocnych może wspierać prostowanie palców i minimalizować postęp przykurczu.

4. Leczenie chirurgiczne

W zaawansowanych przypadkach, gdy przykurcz uniemożliwia normalne funkcjonowanie, konieczne jest leczenie chirurgiczne. Najczęściej wykonywaną procedurą jest fasciektomia, czyli usunięcie zmienionej chorobowo powięzi dłoniowej. Zabieg ten przywraca pełną ruchomość palców, choć wiąże się z koniecznością rehabilitacji pooperacyjnej.

Alternatywnie stosuje się technikę fasciotomii igłowej, która polega na przecięciu pasm włóknistych za pomocą cienkiej igły. Jest to metoda mniej inwazyjna, ale może wiązać się z większym ryzykiem nawrotu choroby.

Zapobieganie i profilaktyka

Chociaż nie ma skutecznej metody zapobiegania chorobie Dupuytrena, pacjenci mogą zmniejszyć ryzyko jej postępu, unikając czynników sprzyjających, takich jak palenie tytoniu czy nadużywanie alkoholu. Regularne ćwiczenia rozciągające i wzmacniające dłonie oraz dbałość o ergonomię pracy mogą pomóc w utrzymaniu zdrowia układu ruchu.

Podsumowanie

Choroba Dupuytrena to przewlekłe schorzenie, które może znacząco wpływać na jakość życia pacjentów. Dzięki nowoczesnym metodom diagnostyki i leczenia możliwe jest skuteczne zarządzanie objawami oraz przywrócenie funkcjonalności dłoni. Kluczowym elementem terapii jest indywidualne podejście do pacjenta oraz zastosowanie odpowiednich metod w zależności od stopnia zaawansowania choroby.

Regularne monitorowanie stanu zdrowia, fizjoterapia oraz wczesne wdrożenie leczenia pozwalają na poprawę komfortu życia i minimalizację ryzyka nawrotów schorzenia. Współczesna medycyna oferuje wiele możliwości leczenia, które pomagają pacjentom z chorobą Dupuytrena odzyskać sprawność i pełnię ruchu dłoni.